Σαν ψίθυρος του ανέμου, μέσα στο γιορτινό φως,

η θλίψη πλέκει ιστούς αόρατους, σιωπηλούς,

εκεί που οι καμπάνες αντηχούν, και το γέλιο ανυψώνεται,

η καρδιά κρατά μυστικά, που σε σκιές εσωτερικές γυρίζουν.

Τα Χριστούγεννα, φως και σκοτάδι χορεύουν μαζί,

μια αρμονία αντίθετη, όπως η νύχτα σφιχταγκαλιάζει το φεγγάρι.

Τα στολίδια λάμπουν, μα κάποια βλέμματα είναι χαμηλωμένα,

κενές καρέκλες μαρτυρούν απουσίες που πονάνε.

Τι είναι άραγε η θλίψη αυτή; Μήπως το τίμημα της αγάπης;

Ένας ύμνος στη μνήμη εκείνων που χάθηκαν,

ή μήπως ο αντίλαλος του ανεκπλήρωτου,

μια υπενθύμιση ότι η ψυχή ακόμα αναζητά;

Οι μέρες αυτές, γεμάτες υποσχέσεις και φως,

αναδεικνύουν το κενό μέσα στον πυρήνα μας.

Κι όμως, μέσα από το κενό, αναδύεται η ζωή,

όπως το χιόνι λιώνει, και το νερό γίνεται ποτάμι.

Η θλίψη, μια λεπτή μελωδία, που κρύβεται

ανάμεσα στις νότες του εορταστικού τραγουδιού.

Όχι εχθρός, αλλά σύντροφος,

που μας οδηγεί σε αλήθειες βαθύτερες, κρυφές.

Ας την αγκαλιάσουμε, όπως η νύχτα αγκαλιάζει το φως.

Ας την αφήσουμε να μας ψιθυρίσει τα μυστικά της.

Γιατί μόνο μέσα από τη θλίψη,

η αγάπη γίνεται πλήρης, και η ελπίδα γεννιέται ξανά.

Η θλίψη των Χριστουγέννων φέρει έναν παράδοξο χαρακτήρα, όπως μια σκιά που συνυπάρχει με το φως. Οι ημέρες αυτές, φορτωμένες με σύμβολα γιορτής, δώρων και επανένωσης, συχνά ανασύρουν από τα βάθη της ανθρώπινης ψυχής εκείνες τις λεπτές χορδές που δονούνται από την απώλεια, την απομόνωση και το ανεκπλήρωτο. Τι είναι, όμως, αυτή η θλίψη που ενίοτε εγκαθίσταται στις καρδιές μας όταν γύρω μας αντηχεί η χαρά;

Στον καμβά της ύπαρξης, η θλίψη μοιάζει με το σκοτεινό χρώμα που αναδεικνύει τη λάμψη του φωτός. Τα Χριστούγεννα, ως στιγμή συμπύκνωσης του χρόνου, καλούν τον άνθρωπο σε μια άτυπη αποτίμηση. Εν μέσω των εορταστικών πυροτεχνημάτων, η ζωή μας παρουσιάζεται σαν ένας καθρέφτης, υπενθυμίζοντάς μας όχι μόνο τι έχουμε αλλά κυρίως τι μας λείπει. Οι κενές καρέκλες γύρω από το τραπέζι, οι φωνές που σίγησαν, τα όνειρα που παρέμειναν όνειρα – όλα αυτά αποκτούν μια σχεδόν μεταφυσική παρουσία.

Η θλίψη, ωστόσο, δεν είναι μόνο πόνος. Είναι και μια ευκαιρία αναστοχασμού, μια υπενθύμιση της ικανότητάς μας να αισθανόμαστε βαθιά. Ο Σαίξπηρ έγραφε ότι η λύπη είναι το τίμημα για το ότι αγαπήσαμε. Ίσως, λοιπόν, η χριστουγεννιάτικη θλίψη να είναι το αποτύπωμα της ανθρωπινότητάς μας, η υπενθύμιση ότι δεν είμαστε ακέραιοι αλλά συνθέσεις απωλειών, μνήμης και επιθυμίας.

Τα Χριστούγεννα συνδέονται με μια προσδοκία που συχνά ξεπερνά την πραγματικότητα. Η εμπορευματοποίηση τους, η επιταγή να είμαστε χαρούμενοι, ίσως προσθέτει ένα βάρος που πολλοί δεν μπορούν να σηκώσουν. Για όσους ζουν με ψυχικά τραύματα, η εορταστική επιφάνεια γίνεται μια σκληρή αντανάκλαση της αποξένωσης τους. Είναι άραγε η θλίψη αυτή μια μορφή αντίστασης στη μαζική εορταστική ομοιομορφία;

Στη χριστιανική παράδοση, τα Χριστούγεννα σηματοδοτούν τη γέννηση του Χριστού, ένα σημείο φωτός μέσα στο σκοτάδι του χειμώνα. Αυτή η αντιπαραβολή του φωτός και του σκότους έχει βαθύ φιλοσοφικό νόημα. Η θλίψη μας είναι η σκιά του φωτός, μια υπενθύμιση ότι η χαρά δεν είναι ένα δεδομένο, αλλά μια στιγμή που κερδίζεται μέσα από την πάλη της ζωής.

Ίσως, τελικά, να χρειαζόμαστε τη θλίψη των Χριστουγέννων. Όχι ως βάρος, αλλά ως έναν τρόπο να συνδεθούμε με την ίδια μας την ουσία. Μέσα από αυτή τη θλίψη, μπορούμε να ανακαλύψουμε ξανά τη βαθύτερη σημασία των γιορτών – την ανάγκη για σύνδεση, συγχώρεση και μια νέα αρχή. Γιατί όπως κάθε χειμώνας φέρει μέσα του την υπόσχεση της άνοιξης, έτσι και η χριστουγεννιάτικη θλίψη μπορεί να είναι το προοίμιο της εσωτερικής μας αναγέννησης.

Κυριακή Μερτζάνη

Σύμβουλος Ανθρωπίνων σχέσεων